تنظیم شرایط محیطی
ابنیه سنتی در اکثر مناطق شمال برحسب نوع پوشش بام و یا مصالح بکار برده شده در دیوار نام گذاری شده اند.
نام بنا برحسب پوشش بام
- گالی پوش خانه
- لته سر
- سفالی خانه
- سیمکاخانه
نام بنا بر حسب مصالح دیوار
- دارورچین
- نفار
- خشتی ، گلی و آجری
انواع پوشش های بام
پوشش بام مسکن های جلگه های ساحلی، گالی پوش و ساقه برنج است
پوشش بام مسکن های کوه پایه ای، تخته، ساقه برنج و سفال است
پوشش بام کلبه های ییلاقات و قشلاقات، پوشش تخته است.
پوشش بام کومه ها و چادر از روی موی بز و نمد است
پوشش بام مساکن دامنه ی خشک از کاهگل است
سیمکا خانه
این نوع پوشش جزو مصالح سنتی به شمار نمی آید ولی از جهت اینکه ابنیه جدید و بعضی از ابنیه سنتی منطقه شمال از این نوع پوشش بام استفاده می شود، به ذکر خصوصیات اقلیمی آن می پردازیم. روش اجراء همانند سایر نقاط کشور است واغلب ورق آهن سفید بر روی سطح خر پا میخ می شود.از خصوصیات خوب این نوع پوشش بام، سبکی بار مرده و سهولت وسرعت اجراء است. از لحاظ قیمت هم از بام سفالی ارزانتر و از گالی و تخته لت گرانتر است. از نقاط ضعف آن می توان از انتقال حرارت وصدا نام برد، به دلیل آنکه تنها پوشش بین داخل وخارج فقط یک لایه نازک آهن است که به سرعت حرارت را انتقال می دهد. در تابستان زیر این شیروانی ها بسیار گرم و در زمستان بسیار سرد است و همچنین هر گونه سر و صدایی از خارج ( خصوصاً هنگام ریزش باران به داخل ساختمان ) انتقال میدهد.
تخته لت
در معماری سنتی خانه های گیلانی با استفاده از گل و سنگ و چوب خانه هایی را اغلب در دوطبقه می ساختند که طبقه زیرین جایگاه احشام برای فصل زمستان بود و از طبقه بالا برای آنها علوفه می ریختند چون ارتفاع برف گاهی تا نصف خانه ها می رسید.
از طرفی پوشش سقف آنها از تخته های پهنی به عرض ۳۰ و طول ۴۰ سانتیمترو ضخامت ۱تا ۲ سانتیمتر به نام” لَت “مفروش می شد که با شیب مناسب حدود ۱۰ تا ۱۵ درجه روی هم قرار می گرفتند تا آب باران و برف را به سمت بیرون هدایت نمایند.
به دلیل عدم وجود میخ فولادی روی تخته ها را با سنگ سنگین می کردند تا در جای خود محکم شده و باد نتواند آنها را جابجا نماید.
هنوز هم تعداد زیادی از این خانه های لَت به سر در جواهرده و ییلاقات اشکور وگاها بعضی از مناطق کوهستانی وجود دارد که مورد توجه و بازدید گردشگران قرار می گیرد.